Anty-antypsychiatryczne spojrzenie na „LOT NAD KUKUŁCZYM GNIAZDEM”

„Lot nad kukułczym gniazdem” w reżyserii Milosa Formana, to film,który zna dobrze chyba każdy z nas. Do tej pory jednak, analizując przytoczone dzieło, widzowie i krytycy skupiali się na tematach abstrakcyjnych lub politycznych, które, choć są w utworze poruszane, to jednak nie wysuwają się na pierwszy plan. Ja natomiast, chciałem odnieść się właśnie do podstawowej struktury fabularnej dzieła i zaproponować czytelnikowi trochę inne, może nieco bardziej krytyczne, spojrzenie na ten świetny film.

Do szpitala psychiatrycznego trafia na obserwację więzień, Randle Patrick McMurphy, mężczyzna w średnim wieku, główny bohater filmu „Lot nad kukułczym gniazdem”, w reżyserii MilosaFormana. Podczas rozmowy McMurhyego z ordynatorem oddziału dowiadujemy się, że Randle był pięć razy aresztowany za napaść.Siedział również za gwałt na nieletniej. Poszkodowana miała piętnaście lat, ale bohater mówi, że to ona inicjowała rozpoczęcie stosunku i okłamała go, że jest już pełnoletnia.Następnie McMurphy dodaje, że właściwie mógł się domyślać jej wieku, ale sugeruje, że tej dziewczynie nie mógłby się oprzeć żaden mężczyzna. W zakładzie karnym Randle był podejrzewany o symulowanie choroby, w celu uniknięcia pracy.

Na oddziale znaczącą pozycję zajmuje pielęgniarka Mildred Ratched. Bardzo spokojna siostra w średnim wieku. Gdy pacjenci chcą się zapisać na wizytę u lekarza, muszą to zrobić w gabinecie pielęgniarek. Widzimy, że jeden z sanitariuszy, Washington często krępuje swobodę chorych mężczyzn. Banciniego, który patrzy na stojąco przez okno, sanitariusz sadza na krześle, a tańczącego staruszka nakłania do ograniczenia znikomej zamaszystości jego ruchów. McMurphy staje się na oddziale buntownikiem. Chce oglądać mecze, chociaż złośliwa siostra Ratched tego zabrania. Więc główny bohater wymyśla widowisko sportowe na wyłączonym ekranie telewizora, kibicuje własnej wyobraźni, a koledzy się do niego przyłączają. Siostra Ratched jest wściekła. Wysyła głównego bohatera na komisję lekarską, ale specjaliści nie mogą powiedzieć na jego temat nic konkretnego. Natomiast MaMurphy bierze coraz bardziej czynny udział w życiu oddziału. Widząc brutalny sposób w jaki sanitariusze traktują pacjentów, wdaje się z jednym z nich w bójkę i doprowadza do szarpaniny, w której biorą udział inni mężczyźni. Za karę, wraz z dwoma innymi pacjentami zostają poddani zabiegowi elektrowstrząsów. Główny bohater próbuje też uciekać, a gdy wreszcie mu się udaje, kradnie autobus szpitalny i zabiera pacjentów na ryby. Na przystani przyprowadza do nich,wyzywająco ubraną, koleżankę Candy. Następnie mężczyźni przywłaszczają sobie statek, informując nadzorcę przystani, że są grupą psychiatrów. Po czym wyruszają na szalony, ale udany połów. A na przystani wita ich doktor Spivey w towarzystwie policjantów. McMuprhy oczywiście wraca na oddział, gdzie ma coraz większe problemy. Randle powoli zaczyna sobie uświadamiać, że siostra Ratched ma nad chorymi naprawdę dużą władzę i potrafi ją wykorzystywać w naprawdę zły sposób. Na jednej z terapii grupowych zostają ujawnione bardzo poważne nadużycia ze strony Mildred. Gdy Billy Bibbit opowiada o swojej miłości do jakiejś kobiety i o propozycji małżeństwa, jaką jej złożył,pielęgniarka, która zna matkę mężczyzny, wypomina mu, że jego mama nic tym nie wiedziała. Chory nie jest zadowolony z tej uwagi,nie odczuwa po niej ulgi. Z wypowiedzi prowadzącej terapię,dowiadujemy się również i Randle też się dowiaduje, że Bibbitma już za sobą więcej niż jedną próbę samobójczą.

MacMurphy natomiast od razu wyczuwa co jest potrzebne pacjentom szpitala. Widzi, że są to ludzie pełni kompleksów i lęków. Przyzwyczajeni do tego, że traktuje się ich źle albo obojętnie.Jak zwierzęta, którym nie należy się szacunek i uwaga.

Psychiatrzy, specjaliści często widzą u pacjentów tylko ich choroby, przez co mogą mieć zniekształcony obraz tych ludzi. A nawet jeśli tak nie jest, to chorzy nie traktują ich z reguły,jak znajomych, bo również patrzą na lekarzy w deformujący sposób. W końcu są to osoby, którym świadomie lub nieświadomie powierzyli najciemniejsze zakamarki własnej psychiki lub duszy.